Antwerpen , private edition auteur., 2020 Hardback, 219 pagina's met afbeeldingen in kleur. index, bibliografie. ISBN 9789463969352.
Marten Coppens groeide op in Delft, waar de statige grachtenhuizen zijn interesse wekten voor architectuur- en sociale geschiedenis. Tijdens zijn studies in Antwerpen in de jaren zeventig ging hij vaak vogelpikken in caf Het Half Souke aan het uiteinde van de Stoofstraat. Daar viel zijn blik op het huis ?de Bargie? met zijn grotendeels intacte gevel en dubbele deur. Jaren later, afgestudeerd en aan het werk, deed hij een bod op het huis, in de hoop dat de eigenaars het wilden verkopen. Tegen alle verwachtingen in werd zijn bod geaccepteerd. Bij de eerste bezichtiging bleken achter ?de Bargie? nog twee grotendeels authentieke achterhuizen te staan (?de Cluyse?). Na vijf jaar administratief oponthoud werden de plannen goedgekeurd, en in 1992 kon de restauratie van beide sites van start gaan. Sindsdien zorgt een ononderbroken zoektocht naar authentieke bouwmaterialen voor de ontbrekende stukken. Voor sommige onderdelen duurde het jaren vooraleer ze gevonden werden, andere ontbreken ook vandaag nog. Daarnaast speurde Marten Coppens ook naar bouw- en bewoningssporen, en voerde hij grondige opzoekingen uit in de uitgebreide hoeveelheid documenten die bewaard worden in het Antwerpse Felixarchief. Dit boek is de laatste stap in een proces dat vierenveertig jaar geleden begon. De Stoofstraat 13 1.1 Historisch overzicht 14 1.2 Bebouwing hoek Stoofstraat/Hoogstraat veertiende-vijftiende eeuw 29 2 Bouwgeschiedenis van ?de Cluyse? en ?de Bargie? 43 2.1 Het bouwen in de eerste helft van de zestiende eeuw 43 2.1.1 Regulerende bepalingen 43 2.1.2 Organisatie en kosten van de bouw 46 2.2 ?De Cluyse? 53 2.2.1 Bouw en evolutie 53 2.2.2 De restauratie 79 2.3 ?De Appelboom? alias ?het Bylken? alias ?de Bargie? 94 2.3.1 Bouw en evolutie 94 2.3.2 De restauratie 119 3 Archeologisch onderzoek 135 3.1 ?De Cluyse? 136 3.1.1 Opgravingen keldervloeren 137 3.1.2 De oorspronkelijke beerput 143 3.1.3 De binnenplaats 145 3.1.4 De gang 147 3.1.5 De waterput 149 3.2 ?De Bargie? 155 3.3 Besluit 157 4 Bewoningsgeschiedenis 161 4.1 Eerste bouwers en bewoners: ?De Cluyse? en ?de Bargie? nog apart in de zestiende eeuw 161 4.1.1 ?De Cluyse? 161 4.1.2 ?De Bargie? 163 4.2 ?De Cluyse? en ?de Bargie? gezamenlijk eigendom zeventiende en achttiende eeuw 165 geschiedenis_van_de_huizen.indd 5 27/10/2020 10:49 6 4.3 Eigenaars na 1800 167 4.4 Bewoners vanaf 1800 volgens de bevolkingsregisters 169 4.4.1 ?De Bargie? 169 4.4.2 ?De Cluyse? 174 5 Mondelinge overlevering. Willy Van Campen over de Stoofstraat en het Sandersgat in 1930 181 Bibliografie 205
Antwerpen , private edition auteur, 2022 Hardback, 176 pagina's, met afbeeldingen in kleur, 170 x 240 mm. text NL/ENG. ISBN 9789464445022.
In het begin van de zestiende eeuw telde de Antwerpse binnenstad heel wat piepkleine woningen. Tot tien procent van de huizen bestond uit een enkele kamer op de benedenverdieping met daarboven een zolder. Er zijn er nog maar weinig over, en nog minder wekken het charmante aanschijn van weleer. In januari 2003 wordt de openbare verkoop aangekondigd van een van de laatste originele zestiende-eeuwse ?kamers? in de Toog, een doodlopend straatje in Antwerpen. Het huisje is niet geklasseerd en de ligging in de studentenbuurt geeft weinig hoop om het uit de handen van de ?verkotting? voor studenten te houden. Een buitenkans om dit onvervangbare erfgoed te redden en in zijn volle glorie te herstellen dient zich aan. Na een grondige bouwtechnische inventaris van alle sporen van verbouwingen en wat zich nog in originele staat bevindt, wordt een bouwvergunning aangevraagd. Bij de restauratie staat het gebruik van oorspronkelijke materialen centraal, wat regelmatig voor enig speurwerk en dus vertraging zorgt. Eens het huisje in zijn oorspronkelijke staat is hersteld, is de tijd rijp om zijn geschiedenis en die van de Toog uit te diepen. Die leert ons dat het huisje samen met vier andere gebouwd werd als godshuis, een liefdadige voorziening voor oude mensen. Het pand blijft tot het midden van de vorige eeuw in bezit van de nazaten van de stichter-bouwheer, die het al die tijd gratis laten bewonen. De hoop is dat dit boek ertoe bijdraagt dit gerestaureerde godshuisje en zijn geschiedenis te bewaren, en misschien zelfs een offici le klassering als erfgoed in de wacht te slepen.